Nowotwory płuca i klatki piersiowej są główną przyczyną zgonów w Polsce. Liczba ta jest większa niż łączna liczba zgonów z powodu raka piersi , prostaty, czy jelita grubego. Obserwuje się stały wzrost zachorowań, wzrasta również wskaźnik liczby zgonów (zaledwie 10% chorych przeżywa 5 lub więcej lat). Porównując z krajami zachodnimi , niekorzystnym zjawiskiem jest rozpoznawanie tych nowotworów w takim stadium zaawansowania, które uniemożliwia leczenie radykalne.

Nowotwory płuca i klatki piersiowej są problemem społecznym ponieważ można im w znacznym stopniu zapobiec poprzez zaprzestanie palenia tytoniu.

Funkcje płuc

Wdychając powietrze, płuca absorbują tlen i doprowadzają go do krwi poprzez sieć naczyń włosowatych otaczających pęcherzyki płucne.

Krew rozprowadza tlen po całym organizmie. Zużyty tlen w postaci dwutlenku węgla , odprowadzany jest do płuc, gdzie podczas wydechu usuwany jest na zewnątrz organizmu.

Nowotwory płuc

Płuca zbudowane są z różnych typów komórek, których większość stanowią komórki nabłonka. Rak płuc jest najczęstszym nowotworem złośliwym płuc, wywodzącym się z komórek nabłonka wyścielającego drzewo oskrzelowe.

Rak płuca dzielimy na dwie, ogólne grupy:

• raki niedrobnokomórkowe (NDRP lub ang. NSCLC) wywodzą się z komórek nabłonka zróżnicowanych na komórki gruczołowe (gruczołowy, adenocarcinoma) lub komórki nabłonka płaskiego (płaskonabłonkowy , planoepithelale), rzadziej dają przerzuty, rosną wolniej i lepiej poddają się terapii.
• raki drobnokomórkowe, składają się głównie z komórek niezróżnicowanych, szybko rozmnażają się, szybko dają przerzuty i gorzej poddają się terapii.

Z wielu podziałów histologicznych raka płuc wyróżniamy poniższe rodzaje:

• rak płaskonabłonkowy – występuje najczęściej- dotyczy 70% rozpoznanych nowotworów złośliwych płuca ( częściej u mężczyzn niż u kobiet). Rak ten wywodzi się najczęściej z oskrzela segmentowego lub płatowego, rośne wzdłuż oskrzela jak również w kierunku światła oskrzela powodując niedodmę. Późno daje przerzuty do regionalnych węzłów chłonnych oraz przerzuty odległe.
• gruczolakorak – występujący u mniej niż 10% wszystkich chorych na raka płuc. Częściej spotykany u kobiet. Charakteryzuje się powolnym rozwojem, rośnie na obwodzie w miąższu płuc , dając szybko przerzuty drogą krwionośną do wątroby i mózgu.
• rak gruczołowo-płaskonabłonkowy – występuje rzadko, jego przebieg jest podobny do gruczolakoraka.
• rak drobnokomórkowy – drugi, co do częstości występowania (częstszy u młodszych osób), rośnie bardzo szybko dając przerzuty do węzłów chłonnych (głównie śródpiersia), a także przerzuty odległe (do wątroby, kości, mózgu, szpiku kostnego oraz nadnerczy). Rak ten jest bardzo wrażliwy na chemioterapię i radioterapię. Najczęściej rozwija się u osób palących tytoń.
• rak wielkokomórkowy – występuje rzadko, rośnie agresywnie dając szybko przerzuty.

Do rozwoju raka płuca dochodzi, gdy jego komórki zmieniają się i rozwijają w sposób niekontrolowany tworząc masę zwaną guzem . Może mieć charakter łagodny (zmiana niezłośliwa) lub złośliwy (zmiana rakowa). Guz nowotworowy jest to zbiór dużej liczby komórek nowotworowych, które mają zdolność do rozprzestrzeniania się do innych części ciała.

Stadium zaawansowania raka płuca uzależnione jest od wielkości guza pierwotnego, lokalizacji i stopnia rozsiania w organizmie. Pozwala ono określić jaki rodzaj leczenia będzie optymalny w danym przypadku.