Twitter
Szpiczak mnogi - Leczenie
Wielkość czcionki: A | A | A

Informacje ogólne
Epidemiologia - jak często występuje
Czynniki ryzyka i profilaktyka
Objawy
Rozpoznanie - diagnostyka
Ocena zaawansowania anatomicznego choroby
Leczenie
Zapytaj lekarza

Leczenie szpiczaka mnogiego

  • Decyzja dotycząca rozpoczęcia terapii jest bardzo istotna po rozpoznaniu choroby
  • Niezwykle ważne jest wcześniejsze wykonanie podstawowych badań, ustalenia zaawansowania choroby i rokowania
  • Leczenie jest zalecane u pacjentów z objawową postacią choroby
  • Intensywność terapii zależy od objawów u danego pacjenta
METODA LECZENIA CEL PRZYKŁAD CZAS NA PODJĘCIE DECYZJI
Stabilizacja stanu chorego Przeciwdziałanie zagrażającym życiu zaburzeniom biochemicznym i układu odpornościowego Plazmafereza celem rozrzedzenia krwii zapobieżenia udarowi mózgu
Hemodializa przy upośledzeniu funkcji nerek
Leczenie hiperkalcemii
Godziny/ dni
Leczenie paliatywne Łagodzenie objawów choroby i poprawa stanu ogólnego chorego Radioterapia celem zahamowania niszczenia kości
Erytropoetyna zapobiegająca anemii
Operacje ortopedyczne uszkodzeń kości
Dni/ miesiące
Indukcja remisji Łagodzenie objawów, zwalnianie lub zatrzymanie postępu choroby Chemioterapia niszcząca komórki nowotworowe w całym organizmie
Radioterapia niszcząca komórki nowotworowe w guzie
Tygodnie/miesiące
Leczenie radykalne Całkowite ustąpienie objawów choroby (całkowite wyleczenie)* Przeszczep szpiku kostnego po wysokodozowanej chemioterapii Tygodnie/miesiące

*- wciąż dotychczas nieosiągalne, jest celem wielu trwających obecnie badań klinicznych

Leczenie wstępne

Niezwykle jest ważne, aby chory poświęcił odpowiednio dużo czasu na przedyskutowanie z lekarzem-hematologiem możliwych metod leczenia. Poza wynikami badań podstawowych należy, bowiem wziąć pod uwagę również:

  • W jakim stopniu choroba upośledza życie codzienne pacjenta?
  • Czy chory będzie w stanie kontynuować dotychczasową pracę? Czy jeśli zajdzie taka potrzeba będzie mógł ją przerwać?
  • Ile chory ma lat? Czy ma dodatkowe schorzenia? Jak będzie znosił chemioterapię?
  • Czy chory może być kandydatem do wysoko-dozowanej chemioterapii połączonej z przeszczepem szpiku kostnego lub komórek macierzystych szpiku kostnego?
  • Reakcja na leczenie i szybkość ustępowania objawów są bardzo różne u poszczególnych chorych
  • Nie wszystkie decyzje dotyczące terapii muszą być podjęte natychmiast
  • Jeśli przeszczep szpiku może być brany pod uwagę jako jedna z możliwości na przyszłość, lepiej jest nie stosować początkowo leczenia, które uniemożliwia późniejszy przeszczep
  • W leczeniu wstępnym stosuje się również metody będące w trakcie badań klinicznych. Należy pamiętać, że chory zostaje losowo przypisany do jednej z grup otrzymujących różne leczenie i dalsze postępowanie może być w pewien sposób ustalone już z góry. Należy znać pełen protokół prowadzonego badania klinicznego
  • Jeśli jedna z proponowanych metod leczenia nie powiodła się, nie znaczy to, że inna nie okaże się bardziej skuteczna i nie doprowadzi do remisji choroby - to bardzo ważne i należy o tym pamiętać!

 

LECZENIE WSTĘPNE ZALETY WADY
Deksametazon z talidomidem Aktualnie jest to nowy tzw. „złoty standard” leczenia u chorych
Doustna forma terapii prowadzi aż u około 70% pacjentów do remisji
Problem stanowi możliwość neuropatii oraz zakrzepicy żył głębokich kończyn dolnych
Deksametazon pojedynczo
  • Deksametazon w pulsach ma wiele zalet osiąganych pełnym leczeniem VAD
  • Deksametazon w dużych dawkach może być źle tolerowany
MP
(melfalan, prednizon)
  • Przyjmowane doustnie
  • Dobrze tolerowane
  • Remisja u około 60% chorych
  • Metoda znana od wielu lat i lekarze stosują najczęściej ten sposób terapii
  • Może uszkadzać komórki macierzyste, co zmniejsza szanse na późniejszy przeszczep szpiku kostnego
  • Poprawa następuje powoli, na przestrzeni wielu miesięcy
  • Nie najlepsza jeśli potrzeba szybkiej poprawy lub planuje się późniejszy przeszczep
Deksametazon plus Melfalan
  • Deksmetazon w kombinacji z melfalanem działa szybciej niż MP
  • Użycie melfalanu uszkadza komórki macierzyste
VAD
(vinkrystyna, adriamycyna, deksametazon)
  • Remisja jest osiągana u około 70% chorych
  • Nie uszkadza prawidłowych komórek macierzystych
  • Może być wstępemdo leczenia z wykorzystaniem przeszczepu szpiku
  • Najczęściej wymaga założenia wkłucia centralnego do żyły, co rzadko może wywołać zakażenie, odmę opłucnowąi powikłania zakrzepowo-zatorowe
  • Vinkrystyna może uszkadzać nerwy (polineuropatia)
Velcade (lek podawany „solo” lub w kombinacji z dexametazonem bądź chemioterapią) Pokazuje znaczące pozytywne efekty w licznych badaniach klinicznych już przeprowadzonych i wciąż trwających
Przeszczep komórek macierzystych jest możliwy
Polineuropatia i małopłytkowość u około ⅓ leczonych chorych
Inne schematy leczenia, np: Cytoxan (cyklofosfamid) i etopozyd (VP-16). Możliwe kombinacje obejmują:
VBMCP (M2)
VMCP/VBAP (SWOG)
ABCM (UK MRC)
CVAD (protokół przed przeszczepem komórek macierzystych szpiku kostnego)
  • Kombinacje leków umożliwiają bardziej agresywne leczenie
  • Objawy mogą ustąpić szybciej a uzyskana remisja może być pełniejsza
  • Więcej efektów ubocznych
  • Brak dodatkowych korzyści długofalowych
  • Efekty uboczne mogą pogorszyć jakośc życia i uniemożliwić późniejsze zastosowanie innych metod leczenia


Lecznie wspomagające

Dostępne są metody łagodzące fizyczny i emocjonalny wpływ choroby na życie chorego po rozpoznaniu nowotworu. Wczesne zastosowanie tych metod jest równie ważne, jak podjęcie leczenia choroby zasadniczej.

OBJAWY LECZENIE UWAGI
Zmęczenie i osłabienie spowodowane anemią
  • Transfuzje krwi (koncentrat krwinek czerwonych) w przypadku głębokiej anemii
  • Erytropoetyna w przypadkach łagodniejszych anemii
  • Leczenie proste, najczęściej bardzo skuteczne, poprawiające stan ogólny chorego
Bóle kostne
  • Bisfosfoniany (np. Aredia 90mg dożylnie przez 2-4 godziny wlewu przez wiele miesięcy; Kometa 4 mg dożylnie przez 15-45 minut wlewu przez wiele miesięcy)
  • Zwalczanie bólu w razie potrzeby (np. doustne pochodne morfiny – Tramal, plastry p-bólowe Durogesic 50-100 mcg/72 h)
  • Zwalczenie bólu kostnego jest niezwykle ważne samo w sobie, jak również ze względu na utrzymanie aktywności fizycznej, która wzmacnia kości i poprawia nastrój
Gorączka i/lub objawy zakażenia
  • Właściwa antybiotykoterapia
  • G-CSF lub GM-CSF jeśli wskazane jest zwiększenie liczby leukocytów
  • Dożylne immunoglobuliny w przypadku ciężkich zakażeń
  • Posiewy krwi i inne badania mikrobiologiczne niezbędne do dokładnego rozpoznania zakażenia
  • Choć antybiotyki należy dobierać i stosować ostrożnie, niezwykle ważne jest szybkie opanowywanie objawów zakażeń. Zalecane jest posiadanie antybiotyku, który można szybko zastosować w nagłych przypadkach (np. w podróży)


Poza opanowywaniem konkretnych objawów, bardzo ważne jest stosowanie wielu innych metod leczenia wspomagającego:

  • Aktywność fizyczna - chory powinien się upewnić, rozmawiając z lekarzem, czy istnieją jakiekolwiek ograniczenia dotyczące aktywności fizycznej (wynikające np. z uszkodzenia kośćca), którą powinien utrzymywać. Zwykle można dobrać, optymalne dla danego pacjenta ćwiczenia, np. spacery, pływanie, zabiegi rozciągające i wzmacniające, joga.
  • Dieta - nie istnieje specjalne dieta dla chorych na szpiczaka mnogiego. Obecnie trwają badania dotyczące tego zagadnienia. Generalnie stosować należy ogólne zalecenia dotyczące zdrowego odżywiania, jak również zalecenia wynikające ze współistnienia innych chorób (np. układu krążenia). Stosować można również zalecenia dotyczące innych chorób nowotworowych (np. raka piersi). Ostrożności wymagają 2 sytuacje:
    • Witamina C - wysokie dawki (np. >1000mg/dzień) mogą być szkodliwe i zwiększać ryzyko uszkodzenia nerek
    • Preparaty ziołowe i suplementacja witamin - należy zapytać lekarza o stosowanie tych preparatów, ponieważ występować mogą interakcje pomiędzy nimi i stosowanym leczeniem (także chemioterapią)
  • Dobry stan psychiczny - jego utrzymanie jest niezwykle ważne w całym procesie leczenia. Należy wiedzieć dokładnie, jaki jest plan postępowania i co może się zdarzyć
  • Regularny sen - jest niezwykle ważny dla sprawnego funkcjonowania układu odpornościowego
  • Dostosowanie życia codziennego - zmniejsz do minimum stres związany z pracą, rodziną, sytuacją socjalną. Leczenie choroby jest najważniejsze, przynajmniej do czasu uzyskania remisji i stabilnej sytuacji

Gdy leczenie wstępne nie przynosi efektów

Istnieje wiele innych metod leczenia, których nie opisano w tym poradniku.
Wciąż pojawiają się też nowe leki (np. Revlimid, Velcade, Trisenox i inne).
Talidomid, sam lub w kombinacji z innymi lekami, pozwala uzyskać remisję do 1-2 lat i umożliwia późniejsze leczenie innymi metodami, także z wykorzystaniem przeszczepu szpiku kostnego).

Więcej informacji na ten temat znaleźć można na stronach internetowych, między innymi www.myeloma.org lub www.multiplemyeloma.org

Szukasz Pomocy?

Fundacja Centrum Leczenia SzpiczakaFundacja Centrum Leczenia Szpiczaka

  • login
  • login
  • login
  • login
  • login
  • login
  • login
  • login
  • login
  • login
  • login
Data aktualizacji strony: 2024-03-28

Informujmy, że portal onkologia-online.pl, korzysta z plików cookie (ciasteczka). Aby uzyskać więcej informacji o ich wykorzystywaniu,
przejdź do Polityki Prywatności. Kliknij "akceptuję" aby to okno nie pokazywało się więcej

Akceptuję