Rak trzonu macicy (endometrium, błony śluzowej macicy) jest jednym z najczęściej występujących nowotworów złośliwych narządu płciowego kobiety. Zalicza się go do najlepiej rokujących nowotworów, rośnie stosunkowo wolno i można go z powodzeniem wyleczyć. W jego powstawaniu zasadniczą rolę odgrywa oddziaływanie żeńskich hormonów płciowych- estrogenów. W większości przypadków rak ten dotyczy kobiet po 40. roku życia.

Rak endometrium występuje dwukrotnie częściej u kobiet, które nigdy nie były w ciąży, oraz w przypadku późnej menopauzy. Czynnikami ryzyka, sprzyjającymi powstaniu nowotworu trzonu macicy, są m.in. dieta, otyłość, nadciśnienie, cukrzyca, zaburzenia hormonalne, nieregularne owulacje, przebyty wcześniej rak sutka lub rak jajnika (leczenie tamoksyfenem), hormonalna terapia zastępcza stosowana u kobiet po menopauzie (gdy podawane są same estrogeny).

Macica

Budowa i położenie

Macica ma kształt spłaszczonej gruszki o długości około 7-9 cm, szerokości ok. 5 cm i grubości około 2,5cm. Składa się z trzech części: szyjki macicy (wąskiej, dolnej części), trzonu (szerokiej, środkowej części) i dna (w kształcie kopuły, górna część). Ściana macicy zbudowana jest z trzech warstw: dwóch warstw endometrium (warstwy wewnętrzne) i myometrium (warstwa zewnętrzna ,składająca się z tkanki mięśniowej).

Wnętrze narządu stanowi jama macicy, wysłana błoną śluzową.

Nowotwór trzonu macicy

Do rozwoju raka trzonu macicy dochodzi, gdy jego zdrowe komórki zmieniają się i rozwijają w sposób niekontrolowany, tworząc masę zwaną guzem . Zmiana ta może mieć charakter łagodny (zmiana niezłośliwa) lub złośliwy (zmiana rakowa). Guz nowotworowy jest to zbiór dużej liczby komórek nowotworowych, które mają zdolność do rozprzestrzeniania się do innych części ciała.

Rak trzonu macicy charakteryzuje się powolnym wzrostem, dającym wcześnie pierwsze objawy. Są nimi krwawienia z dróg rodnych. W przypadku nieleczenia dochodzi do powiększenia rozmiarów macicy, powodującego uczucie ucisku i dolegliwości bólowe.

Rak endometrium histologicznie dzielony jest na dwa typy:

• Typ 1 – rak endometrioidalny, histologicznie rak płaskonabłonkowy lub śluzowy; znacznie częstszy, związany z ekspozycją na estrogeny,

• Typ 2 – histologicznie rak surowiczy lub jasnokomórkowy, rzadszy, o nieznanej etiologii i gorzej rokujący.

Istnieją dwa główne typy raka macicy:

• Gruczolakorak- rak gruczołowy , ten rodzaj raka stanowi ponad 90% raka macicy. Rozwija się z komórek błony śluzowej macicy, endometrium. Jest grupowany wg stopni zróżnicowania histologicznego (G1,G2,G3) , co warunkuje dobór metod leczenia,

• Mięsaki - Stanowią niewielką część nowotworów złośliwych macicy. Mięsakiem nazywamy nowotwór złośliwy nienabłonkowy, tzn. nie wywodzący się z nabłonka, a wywodzący się z tkanki mięśniowej macicy -myometrium. Najczęściej rozpoznawany jest mięśniakomięsak gładkokomórkowy. Ta grupa nowotworów występuje zwykle u kobiet w okresie okołomenopauzalnym. (ok.4%).