Rak jako choroba ma złą sławę. Związany z nią mit jest często okrutniejszy niż realna prawda, a prawda jest taka ,że diagnoza nie jest wyrokiem, a leczenie jest coraz bardziej skuteczne.
W Polsce od wielu lat wzrasta zachorowalność na raka piersi. Dotyczy ona zwłaszcza kobiet w wieku pomenopauzalnym i związana jest ze zmianą stylu życia kobiet , szczególnie tych jego elementów, które wpływają bezpośrednio na metabolizm hormonalny. Te zmiany widoczne są także w statystykach dotyczących zachorowalności i umieralności na nowotwory złośliwe w mieście i na wsi. Po części jest to wynik występowania w mieście większej liczby czynników rakotwórczych związanych z uprzemysłowieniem, z wydłużeniem średniej długości życia, a także ze zwiększonym dostępem do badań profilaktycznych (przesiewowych).
W porównaniu z innymi krajami ryzyko zachorowania na raka piersi w Polsce można określić jako średnie; statystycznie co 16 Polka zachoruje na tę chorobę. Niepokojący jest fakt, że wraz z wzrostem ilości zdiagnozowanych nowotworów piersi wzrasta też umieralność z powodu tej choroby. Oznacza to małą poprawę wyleczalności kobiet chorych na raka piersi w Polsce, niższą niż w wielu innych krajach.
W Stanach Zjednoczonych, rak piersi jest najczęstszym nowotworem występującym u kobiet (wyłączając raka skóry). Mężczyźni również chorują na raka piersi, ale rak piersi u mężczyzn występuje rzadko, stanowiąc mniej niż 1% wszystkich przypadków raka piersi. Nowotwór powstaje, gdy zdrowe komórki zaczynają się zmieniać i rozwijać w sposób niekontrolowany, tworząc masę nazywaną guzem . Guzy mogą mieć charakter łagodny (zmiany niezłośliwe ) lub złośliwy ( mające zdolność rozprzestrzeniania się do innych części ciała)
Należy podkreślić, że nie każdy guz wykryty w piersi jest rakiem, tj. nowotworem złośliwym. Na szczęście na jeden nowotwór złośliwy przypada dziesięć innych łagodnych i niegroźnych. Przy obecnym stanie wiedzy i technik leczniczych na świecie ponad połowa kobiet ze zdiagnozowanym nowotworem piersi może być leczona bez mastektomii (usunięcia gruczołu sutkowego). Kobieta, która jest gotowa do podjęcia natychmiastowego działania w chwili wykrycia u siebie guzka w piersi, i u której szybko postawiono diagnozę i rozpoczęto leczenie, znajdzie się w pewnością wśród tych 85% kobiet, które żyją i cieszą się zdrowiem przez minimum 5 lat od czasu wykrycia choroby. Choć liczba zachorowań na raka piersi z wiekiem wzrasta, prawdopodobieństwo zgonu z powodu tej choroby maleje z każdym przeżytym rokiem.
W walce z tą ciężką chorobą wspiera pacjentów cały sztab specjalistów, wśród których znajdują się między innymi chirurg, radioonkolog, onkolog, radiolog, patolog, pielęgniarka, pracownik opieki społecznej. Pamiętajmy, że każdy przypadek raka piersi wymaga indywidualnego potraktowania.
Budowa piersi
Pierś kobieca zbudowana jest z gruczołów (odpowiedzialnych za laktację w okresie karmienia), które tworzą tzw. zraziki. Zraziki pogrupowane są w tzw. płaty (jest ich w piersi kilkanaście – ok. 15-20). Mleko przedostaje się na zewnątrz do brodawki sutkowej dzięki specjalnym przewodom. Każdy płat ma osobny, główny przewód wyprowadzający. Oprócz tego w piersi znajduje się tkanka tłuszczowa (ilość jest zróżnicowana w zależności od masy ciała kobiety i wpływa na wielkość piersi), tkanka łączna, która stanowi rodzaj rusztowania dla zrazików i przewodów, naczynia krwionośne (dostarczają niezbędnych składników odżywczych do tkanek piersi) oraz naczynia limfatyczne (o nich poniżej). Większość raków (70-80 proc.) sutka wywodzi się z komórek, które wyścielają wnętrze przewodów.
Układ limfatyczny piersi stanowi bardzo istotny element budowy piersi (każda z nich ma własny system limfatyczny), ponieważ jest drogą umożliwiającą guzowi rozprzestrzenianie się i tworzenie przerzutów. W naczyniach limfatycznych płynie limfa , która powstaje jako efekt przesączania z tkanek piersi i dostarczana jest do węzłów chłonnych znajdujących się pod pachą. Węzły chłonne stanowią specyficzne miejsce, gdzie gromadzą się komórki układu odpornościowego. Komórki nowotworowe przenikają do naczyń limfatycznych, następnie docierają do węzłów chłonnych, powodując ich powiększenie. Jest to sygnał, że choroba staje się agresywna i zwiększa prawdopodobieństwo, że komórki nowotworowe dostały się także do krwi i mogły zasiedlić inne narządy, czyli spowodować powstanie przerzutów (najczęściej do kości, płuc ,wątroby, mózgu)
Rodzaje raka piersi
Klasyfikacja rodzajów raka piersi uzależniona jest od: miejsca, w którym rozwija się nowotwór (przewód lub gruczoł mleczny), sposobu przenoszenia (poprzez przewody lub gruczoły mleczne) czy różnic w obrazie mikroskopowym komórek rakowych.
Rak in situ (przedinwazyjny)
In situ oznacza, że komórki raka są ograniczone do przewodów lub gruczołów mlecznych, nie naciekają tkanki tłuszczowej piersi ani nie przenoszą się na< inne organy. Rozróżniamy dwa typy raka piersi in situ:
- rak wewnątrzzrazikowy (ang. LCIS — lobular carcinoma in situ; neoplazja gruczołów mlecznych). Choroba rozwija się w gruczołach mlecznych, ale nie penetruje do ich ścian. W większości przypadków LCIS nie nabiera charakteru raka inwazyjnego, jednak kobiety z tą odmianą raka należą do grupy podwyższonego ryzyka rozwoju raka inwazyjnego.
- rak wewnątrzprzewodowy (ang. DCIS — ductal carcinoma in situ), najczęściej występujący rodzaj przedinwazyjnego raka piersi. W tym przypadku komórki rakowe rozwijają się wewnątrz przewodów mlecznych, nie przenikając ścian przewodów do tkanki tłuszczowej piersi.
Rak przewodowy naciekający (inwazyjny)
Mamy z nim do czynienia, gdy powstałe komórki rakowe w przewodzie mlecznym penetrują i atakują tkankę tłuszczową piersi ,docierając do jej naczyń limfatycznych lub krwionośnych, rozsiewają się na inne organy tworząc przerzuty (metastazy). Rak przewodowy naciekający stanowi około 80% wszystkich przypadków raka piersi.
Rak zrazikowy naciekający (inwazyjny)
Ten typ raka rozwija się w gruczołach mlecznych piersi i podobnie jak przewodowy może się rozsiać na inne części ciała. Rak zrazikowy naciekający stanowi od 10 do 15% wszystkich przypadków inwazyjnego raka piersi.
Rak rdzeniasty
Z rakiem rdzeniastym mamy do czynienia w sytuacji, gdy obserwujemy wyraźną granicę pomiędzy zdrową, a zmienioną chorobowo tkanką piersi . Innymi cechami tego inwazyjnego typu raka przewodowego są: duży rozmiar chorych komórek, oraz występowanie komórek systemu odpornościowego na brzegach guza. Rak rdzeniasty stanowi około 5% wszystkich przypadków raka piersi. Charakteryzuje się nieznacznie lepszym rokowaniem, oraz mniejszym prawdopodobieństwem pojawienia się przerzutów w porównaniu do przewodowego lub zrazikowego raka inwazyjnego porównywalnych rozmiarów.
Rak koloidowy (rak śluzowy)
To rzadki typ raka przewodowego inwazyjnego, rozwijający się z komórek rakowych produkujących gęsty śluz. Przypisuje mu się nieznacznie lepsze prognozowanie w porównaniu do przewodowego lub zrazikowego raka inwazyjnego podobnych rozmiarów.
Rak cewkowaty
Stanowi około 2% wszystkich przypadków przewodowego inwazyjnego raka piersi. Nieco lepsze prognozowanie oraz niższe prawdopodobieństwo powstawania przerzutów niż w przypadku przewodowego lub zrazikowego raka inwazyjnego porównywalnych rozmiarów.
Rak zapalny
Rak zapalny stanowi około 1% wszystkich przypadków inwazyjnego raka piersi. Pojawiające się charakterystyczne objawy: skóra zaatakowanej piersi jest czerwona, ciepła w dotyku, przypominająca fakturą skórkę pomarańczy, są efektem przemieszczania się komórek nowotworowych poprzez naczynia limfatyczne skóry. Rokowania są gorsze, prawdopodobieństwo wystąpienia przerzutów większe, niż w przypadku typowego raka przewodowego, czy zrazikowego. Ten typ raka jest diagnozowany jako stadium IIIb lub IV.
Łagodne guzki piersi
Większość guzków piersi ma charakter łagodny (niezłośliwy) a ich powstawanie jest związane ze zwłóknieniem torbielowatym tkanki ( nadmierną produkcją bliznowatej tkanki łącznej) oraz powstawaniem cyst — guzków wypełnionych płynem. Często powoduje to dolegliwości bólowe oraz wrażenie obrzmiałych piersi, pełnych drobnych guzków ( z brodawek może sączyć się płyn). Łagodne guzki piersi, takie jak gruczolakowłókniak (ang. fibroadenoma) lub brodawczak wewnątrzprzewodowy występują dość powszechnie, nie dając przerzutów na inne organy. Decyzję o pozostawieniu lub usunięciu takich guzków należy podjąć po uprzedniej rozmowie z lekarzem.
Szukasz Pomocy?
Federacja Stowarzyszeń "Amazonki"
Stosujemy się do standardu HONcode dla wiarygodnej informacji zdrowotnej:
sprawdź tutaj.