Firma Boehringer Ingelheim poinformowała o rozpoczęciu dwóch badań klinicznych fazy III, LUX-Head&Neck 1 oraz LUX-Head&Neck 2, których celem jest ocena zastosowania afatynibu* u chorych z nawrotowym i przerzutowym rakiem głowy i szyi oraz u chorych z nowotworem miejscowo zaawansowanym.

Afatynib* jest nieodwracalnym inhibitorem receptorów z rodziny ErbB. Blokuje przesyłanie sygnałów ze wszystkich receptorów z rodziny ErbB i odgrywa kluczową rolę w procesie rozwoju i rozprzestrzeniania się najczęściej występujących nowotworów, które są związane z wysokim wskaźnikiem śmiertelności (rak płuc, rak piersi oraz raki głowy i szyi). Nadekspresja receptora naskórkowego czynnika wzrostu (ang. Epidermal Growth Factor Receptor, EGFR lub ErbB1)¹ jest obserwowana w przynamniej 90% przypadków raka głowy i szyi i jest ściśle związana ze złym rokowaniem i krótkim przeżyciem.²

Pozytywne wyniki zaprezentowanego niedawno badania fazy II wskazują, że afatynib* jest pierwszym lekiem celowanym, którego skuteczność przeciwnowotworowa u chorych z przerzutowym rakiem głowy i szyi, u których wystąpił nawrót choroby po leczeniu chemioterapią z zastosowaniem pochodnych platyny jest przynajmniej porównywalna do skuteczności cetuksymabu.³

Każdego roku na całym świecie diagnozuje się około 560 000 przypadków raka głowy i szyi, a 300 000 pacjentów rocznie umiera z powodu tej choroby.⁴

Leczenie chorych z chorobą nawrotową/przerzutową polega na stosowaniu chemioterapii ogólnoustrojowej. Mimo upływu około 30 lat od jej wprowadzenia, rokowania u tych chorych są wciąż złe, a mediana przeżycia wynosi zaledwie 6–10 miesięcy.⁵ Chemioradioterapia jest istotną opcją leczenia w miejscowo zaawansowanym raku głowy i szyi, jednak ze względu na wysoki wskaźnik nawrotów, rokowania u pacjentów z chorobą o zaawansowaniu miejscowym są na ogół niekorzystne.

„W chwili obecnej nawrót występuje u około 50% pacjentów z miejscowo zaawansowanym rakiem głowy i szyi. Istnieje duże zapotrzebowanie na nowe metody leczenia” powiedział dr Ezra Cohen, profesor medycyny w University of Chicago Medical Center. „Mamy nadzieję, że potencjalne nowe leki, takie jak afatynib, umożliwią skuteczniejsze leczenie pacjentów z rakiem głowy i szyi.”

Badanie LUX-Head&Neck 1 ma stwierdzić czy afatynib* może wydłużać czas wolny od progresji (pierwszorzędowy punkt końcowy) i korzystnie wpływać na całkowity czas przeżycia u chorych z nawrotowym/przerzutowym rakiem głowy i szyi, u których po chemioterapii z zastosowaniem pochodnych platyny wystąpiła progresja choroby.

Badanie LUX-Head&Neck 2 pozwoli ocenić czy afatynib* zapobiega nawrotowi choroby i wydłuża całkowity czas przeżycia u chorych z chorobą o zaawansowaniu miejscowym po chemioradioterapii.

Rozpoczęcie badań klinicznych fazy III stanowi kolejny milowy krok w procesie powiększania i rozwoju portfolio produktów badawczych firmy Boehringer Ingelheim w szeregu różnych typów raka.

Badania wzbogacą onkologiczny program kliniczny fazy III firmy Boehringer Ingelheim, który obejmuje obecnie badania nad afatynibem* w NSCLC i raku piersi oraz nintedanibem* (BIBF 1120) w NSCLC i raku jajnika.

O badaniu nr 1200.43 (LUX-Head&Neck 1) i badaniu nr 1200.131 (LUX -Head&Neck 2)

LUX- Head&Neck 1 (1200.43)

• http://clinicaltrials.gov/ct2/show/study/NCT01345682

• Randomizowane, otwarte badanie fazy III prowadzone w celu oceny bezpieczeństwa i skuteczności doustnego afatynibu* w porównaniu z dożylnym metotreksatem u chorych z nawrotowym i/lub przerzutowym rakiem płaskokomórkowym głowy i szyi, u których po chemioterapii z zastosowaniem pochodnych platyny wystąpiła progresja choroby

LUX-Head&Neck 2 (1200.131)

• http://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT01345669

• Randomizowane badanie kliniczne fazy III prowadzone metodą podwójnie ślepej próby z kontrolą placebo, którego celem jest ocena bezpieczeństwa i skuteczności afatynibu* w terapii adjuwantowej po chemioradioterapii u HPV-ujemnych chorych z pierwotnym, miejscowo zaawansowanym płaskokomórkowym rakiem głowy i szyi w stadium III, IVa lub IVb, u których nie wykonano pierwotnej resekcji.

O raku głowy i szyi

Rak głowy i szyi to termin obejmujący nowotwory złośliwe górnych dróg oddechowych i przewodu pokarmowego (ang. upper aerodigestive tract, UADT), w tym jamy ustnej, krtani, gardła i nosogardła. U ogromnej większości (90%) chorych z rakiem głowy i szyi diagnozuje się raka płaskokomórkowego umiejscowionego w błonach śluzowych tych obszarów.⁶ Poszczególne przypadki mają wiele cech wspólnych związanych z ich etiologią i klasyfikacją. Ekspresję receptora naskórkowego czynnika wzrostu (EGFR/ErbB1), która jest kluczowa dla procesu wzrostu guza,⁷ obserwuje się w przynajmniej 90% przypadków raka głowy i szyi.²

W leczeniu miejscowo zaawansowanego i/lub nieoperacyjnego raka głowy i szyi wykorzystuje się radioterapię w skojarzeniu z chemioterapią opartą na pochodnych platyny (najczęściej cisplatynie). Metoda ta jest zwana „chemioradioterapią” i jest stosowana jako leczenie zasadnicze lub pooperacyjne. Chemioradioterapia jest niestety związana z występowaniem znacznych działań niepożądanych i toksyczności. Dodatkowo chorzy z miejscowo zaawansowanym rakiem głowy i szyi mają złe rokowania z powodu wysokiego odsetka nawrotów.⁸

*Afatynib, nintedanib (BIBF 1120) i wolasertyb są lekami badanymi. Nie ustalono jeszcze ich bezpieczeństwa i skuteczności.

Piśmiennictwo

¹ BI data on file

² Ford, A.C. and Grandis, J.R., 2003. Targeting epidermal growth factor receptor in head and neck cancer. Head Neck, 25, 67-73

³ Seiwert TY, et al. THNO 2011; Rome, abstract PP3.4

⁴ Boyle P. et al. World Cancer Report 2008. International Agency for Research on Cancer.

⁵ Coleman M.P et al. 2003 EUROCARE-3 summary: cancer survival in Europe at the end of the 20th century. Annals of Oncology, 14,S5, v128-v149.

⁶ Viviana P. Lutzky. D. J. et al., 2008. Biomarkers for Cancers of the Head and Neck. Clinical Medicine: Ear, Nose and Throat, 1,5-15.

⁷ Normanno N. et al., 2005. The ErbB receptors and their ligands in cancer: An overview. Current Drug Targets, May, 6(3), pp 243-247.

⁸ Bernier, J. and Cooper, J.S. 2005. Chemoradiation after Surgery for High-Risk Head and Neck Cancer Patients: How Strong Is the Evidence? The Oncologist, 10(3), pp.215-224.