Słownik onkologiczny
Proliferacja - rozmnażanie się, bujny rozrost, rozprzestrzenianie się, odradzanie się. W biologii mnożenie, namnażanie się komórek
Promieniowanie Gamma - wysokoenergetyczna forma promieniowania elektromagnetycznego. Za promieniowanie gamma uznaje się promieniowanie o energii kwantu większej od 10 keV, co odpowiada częstotliwości większej od 2,42 EHz, a długości fali mniejszej od 124 pm. Zakres ten częściowo pokrywa się z zakresem promieniowania rentgenowskiego. W wielu publikacjach rozróżnienie promieniowania gamma oraz promieniowania X opiera się na ich źródłach, a nie na długości fali. Promieniowanie gamma wytwarzane jest w wyniku przemian jądrowych albo zderzeń jąder lub cząstek subatomowych, a promieniowanie rentgenowskie, w wyniku zderzeń elektronów z atomami. Promieniowanie gamma jest promieniowaniem jonizującym i przenikliwym. Nazwa promieniowania gamma pochodzi od greckiej litery ?.
Zobacz również: Nóż gamma,
Zobacz również: Nóż gamma,
Promieniowanie jonizujące - szczególnym rodzajem promieniowania jest promieniowanie jonizujące. Wywołuje ono w obojętnych atomach i cząsteczkach materii zmiany w ładunkach elektrycznych, czyli jonizację. Może mieć wpływ karcynogenny
Zobacz również: Promieniowanie Gamma,
Zobacz również: Promieniowanie Gamma,
Prostatektomia - zabieg usunięcia gruczołu krokowego (prostaty)
Proteiny - substancje białkowe, białka proste
Protezy samorozprężalne (samorozprężające się) - w onkologii: rodzaj protezy, która po wprowadzeniu w miejsce zwężone przez nowotwór pod wpływem temperatury ciała ulega rozprężeniu i zwiększa swoje światło, udrażniając zwężony odcinek przewodu pokarmowego. Używana najczęściej w zwężeniach nowotworowych przełyku
Próba badana - patrz Próba kontrolna
Próba kontrolna - próba kontrolna ma pokazać dane do których będziemy odnosić wyniki próby badawczej
Przeciwciała monoklonalne - nazywamy zbiór takich przeciwciał, które wykazują jednakową swoistość względem danego
antygenu i ewentualnie takie samo lub podobne powinowactwo. Nazwa wywodzi się stąd, że wszystkie takie przeciwciała są otrzymywane z jednego klonu limfocytów B.
Przeciwciała mysie - otrzymywane mysie przeciwciała przy zastosowaniu terapeutycznym u człowieka, w krótkim czasie rozpoznawane są jako obcy antygen, przeciw któremu organizm wytwarza odpowiedź immunologiczną - przeciwciała HAMA (human anti-mouse antibodies), niszcząc je. Dlatego też wykorzystanie mysich przeciwciał w terapii ludzi obarczone jest ogromnym ryzykiem toksyczności.
W celu upodobnienia otrzymanego przeciwciała do przeciwciał ludzkich i jednocześnie utrzymania wysokiego stopnia wiązania z antygenem, rozwinięto techniki humanizacji przeciwciał mysich.
W ten sposób otrzymano:
- chimeryczne przeciwciała monoklonalne (zawierające 10-30% sekwencji aminokwasowych mysich),
- humanizowane przeciwciała monoklonalne (zawierające do 10% sekwencji aminokwasowych mysich),
- w pełni ludzkie przeciwciała monoklonalne (zawierające wyłącznie ludzką sekwencję aminokwasową).
Zobacz również: Przeciwciała monoklonalne,
Zobacz również: Przeciwciała monoklonalne,
Przeciwciało (immunoglobulina) - nazywamy białka wydzielane przez limfocyty B (a ściślej — przez komórki plazmatyczne), mające zdolność do swoistego rozpoznawania antygenów. Głównym zadaniem przeciwciał jest wiązanie antygenu, co umożliwia z kolei zachodzenie innych procesów:
- opsonizacji, w wyniku której patogen jest łatwiej usuwany na drodze fagocytozy
- aktywowania dopełniacza, co skutkuje zniszczeniem niektórych typów patogenów oraz pobudzeniem odpowiedzi odpornościowej
- cytotoksyczności komórkowej zależnej od przeciwciał
- neutralizowania toksyn
- neutralizowania wirusów
- oddziaływania bakteriostatycznego
- blokowania adhezyn bakteryjnych
Zobacz również: Monoklonalne przeciwciało,
Zobacz również: Monoklonalne przeciwciało,
Przeciwciało humanizowane - przeciwciało składające się w 90% z białek naturalnie występujących u człowieka
Zobacz również: Przeciwciało (immunoglobulina),
Zobacz również: Przeciwciało (immunoglobulina),
Przednowotworowa zmiana - tkanka zmieniona morfologicznie na podłożu której nowotwór rozwija się częściej niż na niezmienionych tkankach tego narządu
Przedrakowe stany - patrz Stan przedrakowy
Przekwitanie - patrz Menopauza
Przełom blastyczny - w fazie przełomu blastycznego dochodzi do wzrostu liczby komórek blastycznych, co przypomina ostrą białaczkę. Fazy akceleracji i przełomu blastycznego charakteryzują się nagromadzeniem aberracji cytogenetycznych, opornością na leczenie i złym rokowaniem.
Celem leczenia jest niedopuszczenie do progresji choroby (przejścia z fazy przewlekłej do stanów bardziej zaawansowanych)
Przemęczenie - to stan, który cechuje uczucie zmęczenia, słabość, ospałość, zapominanie, wszechogarniające poczucie fizycznego znużenia, brak energii do wykonywania codziennych aktywności. Taki stan jest często spowodowany leczeniem przeciwnowotworowym, ale może być też skutkiem innych chorób. Przemęczenie jest często objawem anemii (niedokrwistości).
Przerzut nowotworowy - guz wtórny nowotworu złośliwego powstały z komórek pochodzących z guza pierwotnego.
Zgodnie z międzynarodową klasyfikacją TNM rozróżnia się przerzuty:
- miejscowe, które powstają w bezpośredniej bliskości guza pierwotnego, ale również poza granicami narządu. Takim przerzutom sprzyjają nakłucia i cięcia tkanki nowotworowej. Przerzut ma charakter wszczepiony.
- regionalne, które powstają, gdy komórki nowotworowe dostaną się do naczyń chłonnych i osiądą w najbliższych węzłach chłonnych właściwych dla danego narządu. Przerzuty limfopochodne. Kategoria N w klasyfikacji TNM.
- oddalone, które tworzą się, gdy rozrastający się guz uszkadza ściany sąsiednich naczyń krwionośnych. Komórki nowotworu dostają się do krwi i wędrują z nią do innych części ciała, tworząc tam nowe guzy. Przerzuty krwiopochodne. Kategoria M w klasyfikacji TNM.
Przeszczep szpiku - zabieg polegający na podaniu pacjentowi preparatu zawierającego komórki macierzyste hematopoezy (krwiotworzenia), które są w stanie odtworzyć układ krwiotwórczy pacjenta, który uległ poważnemu uszkodzeniu w czasie wcześniejszej chemioterapii lub radioterapii (przeszczep autologiczny) albo zastąpić patologiczną hematopoezę chorego (np. w przebiegu białaczki) szpikiem osoby zdrowej (przeszczep allogeniczny).
Zobacz również: Mielodysplazja szpiku, Baza nowotworów: przeszczep szpiku,
Zobacz również: Mielodysplazja szpiku, Baza nowotworów: przeszczep szpiku,
NOWOŚCI w SERWISIE
Legislacja
Wyszukaj w serwisie
Reklama:
Stosujemy się do standardu HONcode dla wiarygodnej informacji zdrowotnej:
sprawdź tutaj.
Data aktualizacji strony:
2024-05-14
Informujmy, że portal onkologia-online.pl, korzysta z plików cookie (ciasteczka). Aby uzyskać więcej informacji o ich wykorzystywaniu,