Choć otyłość ściśle wiąże się z rozwojem wielu rodzajów raka, to wyniki wielu badań wskazują, że wskaźnik masy ciała (BMI) odwrotnie koreluje z ryzykiem rozwoju raka płuca. Jednak tak dziwna zależność może wynikać z tego, że palacze papierosów często mają niski wskaźnik BMI.

Celem naukowców z Division of Cancer Epidemiology and Genetics, National Cancer Institute, USA, była ocena zależności między wskaźnikiem masy ciała i paleniem papierosów a rozwojem raka płuca.

Badanie przeprowadzono na ogromnej grupie blisko 450 tysięcy kobiet i mężczyzn w wieku między 50 a 71 lat zakwalifikowanych w latach 1995-1996 do badania National Institutes of Health-AARP Diet and Health Study. Wskaźnik BMI wyliczono na podstawie informacji zawartej w kwestionariuszu dotyczących masy ciała i wzrostu badanych pacjentów. 

W ciągu średniego czasu obserwacji wynoszącego blisko 10 lat w grupie zakwalifikowanych osób odnotowano 9437 przypadków raka płuca. Ciekawe, że wśród nich 415 osób nigdy nie paliło papierosów. Do grupy badanej nie zakwalifikowano pacjentów z wysokim prawdopodobieństwem raka niezdiagnozowanego w momencie włączania do badania. 

Wyniki pracy wykazały, że częstość występowania raka płuca w okresie prowadzenia badania wyniosła 233 na 100 tysięcy osobolat wśród mężczyzn i 192 na 100 tysięcy osobolat u kobiet. Wskaźnik masy ciała korelował odwrotnie proporcjonalnie do ryzyka rozwoju raka płuca zarówno w podgrupie kobiet, jak i mężczyzn (odpowiednio: BMI ≥35 vs 22.5–24.99 kg/m2: HR = 0.81, 95% CI = 0.70 do 0.94 i HR = 0.73, 95% CI = 0.61 do 0.87). 

Taką odwrotną korelację odnotowano w przypadku mężczyzn i kobiet, którzy palili papierosy w okresie realizacji badania lub wcześniej zerwali z nałogiem. Naukowcy zaobserwowali dodatkowo, że wśród palaczy odwrotna korelacja utrzymywała się nawet po stratyfikacji statusu palenia, czasu, jaki minął od zerwania z nałogiem, jak również liczby wypalanych papierosów dziennie. 

Analiza czułości badania wykluczyła, że wykazana odwrotna korelacja mogła wynikać z niewykrytej choroby w momencie włączania do badania.

Rak płuca jest obecnie najczęstszym nowotworem złośliwym. Rocznie na świecie umiera z jego powodu 1,3 miliona osób. Jednocześnie jest jednym z najgorzej rokujących nowotworów. W ciągu roku wśród nowych zachorowań na nowotwory złośliwe rak płuc stanowi nieco ponad 12%. Dużo częściej spotyka się go u mężczyzn, nieco rzadziej u kobiet, u których zajmuje drugie miejsce pod względem zachorowalności na raka. 

Autorzy badania konkludują, że wyższy wskaźnik masy ciała jest związany ze zmniejszonym ryzykiem rozwoju raka płuca zarówno u obecnych, jak i byłych palaczy. 

Oprac. dr n. med. Maciej Chałubiński

http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22457475

J Natl Cancer Inst. 2012 May 16;104(10):778-89. 
Body mass index and risk of lung cancer among never, former, and current smokers.