W Polsce w 2009 roku zdiagnozowano 15 254 przypadki zachorowania na raka jelita grubego (okrężnicy, odbytnicy i odbytu). 10 501 pacjentów umarło z powodu nowotworu. Odpowiedzią na alarmujące dane jest inicjatywa „Marzec miesiącem świadomości raka jelita grubego”.

Inicjatywa ma na celu edukację społeczeństwa oraz odwrócenie dynamiki wzrostu zachorowalności na raka jelita grubego w Polsce. Notujemy najwyższy współczynnik zachorowalności na raka jelita grubego w Europie.

Rak jelita grubego rozwija się przez długi czas bez znaków ostrzegawczych i to czyni go tak niebezpiecznym. Wcześnie wykryty daje prawie 100% szans na wyleczenie.

Informacje ogólne:

Rak jelita grubego powstaje, gdy zdrowe komórki w błonie śluzowe jelita grubego lub odbytnicy zaczynają się zmieniać i rozwijać w sposób niekontrolowany, tworząc masę nazywaną guzem. Zmiana ta może mieć charakter łagodny (niezłośliwy) lub złośliwy (czyli może rozprzestrzeniać się do innych części ciała). Zazwyczaj rozwija się dość powoli, jednak w niektórych przypadkach, gdy pacjent jest np. dziedzicznie obciążony, zmiany te mogą tworzyć się od kilku miesięcy do kilku lat. Duże zróżnicowanie nowotworów jelita grubego jest efektem wpływu czynników środowiskowych i prowadzonego stylu życia.

Czynniki ryzyka:

Czynnikiem ryzyka jest wszystko to, co zwiększa szansę zachorowania na raka. Na zmniejszenie niektórych czynników ryzyka mamy wpływ ( np. palenie papierosów) ale nie na wszystkie ( wiek, obciążenia rodzinne).

Do znanych czynników ryzyka (poza predyspozycjami rodzinnymi) zaliczamy:

• polipy gruczołowe jelita grubego ( gruczolaki)
• choroby zapalne jelita grubego (np. wrzodziejące zapalenie jelita grubego; choroba Leśniowskiego-Crohna)
• czynniki środowiskowe (dietetyczne) - Częstsze występowanie raka jelita grubego obserwuje się u pozostających na diecie z przewagą tłuszczów zwierzęcych i jednocześnie ubogiej w błonnik oraz wapń. Brak aktywności fizycznej, powtarzające się zaparcia i ekspozycja na dym tytoniowy, są innymi czynnikami środowiskowymi.
• wiek - zwiększone ryzyko zachorowania występuje po 50 roku życia. Szczyt zachorowań przypada na 8 dekadę życia.

Profilaktyka raka jelita grubego obejmuje:

• Kształtowanie właściwych zachowań żywieniowych– przede wszystkim ograniczenie spożywania mięsa, zwłaszcza czerwonego; wprowadzenie diety bogatej w świeże warzywa i owoce, pieczywo gruboziarniste, ciemny ryż, oraz produkty bogate w wapń; ograniczenie pokarmów smażonych na rzecz gotowanych, duszonych lub pieczonych; zminimalizowanie spożycia alkoholu i palenia papierosów.
• Leczenie stanów zwiększających ryzyko zachorowania na ten nowotwór – usunięcie polipów, oraz wyleczenie choroby zapalnej jelit.
• Wykonywanie badań profilaktycznych ( zwłaszcza, gdy jesteś w grupie zwiększonego ryzyka zachorowania).

Diagnostyka obejmuje:

• Test na krew utajoną jest prostym badaniem diagnostycznym, do wykonania samodzielnego w domu (dostępny w każdej aptece). Pozytywny wynik być skonsultowany z lekarzem. Należy też po każdym wypróżnieniu obejrzeć swój stolec.
• Badanie palcem per rectum (przez odbytnicę) to jedna z podstawowych metod diagnostycznych. Lekarz palpacyjnie bada stan ścian jelita. Pozwala to na stwierdzenie i wykrycie źródeł krwawienia oraz guzów nowotworowych. Powinno być postępowaniem rutynowym podczas każdego badania ogólnolekarskiego u osób po 45. roku życia.
• Podczas kolonoskopii lekarz za pomocą endoskopu może obejrzeć jelito grube na całej jego długości. W jego trakcie można też pobrać próbkę tkanki do badania oraz usunąć widoczny gruczolak.
• Wlew kontrastowy polega na wykonaniu serii zdjęć radiologicznych jelita grubego po dojelitowym podaniu (przez odbyt) płynnego kontrastu i powietrza (badanie to pozwala na obejrzenie całego jelita grubego).
• Rzadziej przeprowadza się anoskopię, czyli badanie odbytu i końca odbytnicy, oraz rektoskopię (badanie odbytnicy).

Więcej informacji na stronie: http://onkologia-online.pl/cancer/show/47,rak_jelita_grubego